Nghiên cứu mới về quá trình ướp xác tự nhiên của Người Băng Ötzi chết cách đây 5.300 năm cho thấy có thể còn nhiều hài cốt tương tự.
Xác ướp tự nhiên của Ötzi được lưu giữ trong phòng lạnh tại Bảo tàng Khảo cổ Nam Tyrol ở Bolzano, Italy. Ảnh: Robert Clark
Nhóm chuyên gia từ các viện nghiên cứu ở Na Uy, Thụy Điển, Áo, trong đó có chuyên gia Lars Pilø tại Phòng Di sản Văn hóa thuộc Hội đồng Quận Innlandet (Na Uy), tìm ra bằng chứng cho thấy một số lỗ hổng trong giả thuyết gốc về quá trình ướp xác tự nhiên của Người Băng Ötzi nổi tiếng, Phys hôm 9/11 đưa tin. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí The Holocene.
Năm 1991, một số nhà leo núi người Đức tìm thấy hài cốt đông cứng của một người đàn ông trong băng ở dãy núi Alps Ötztal. Hài cốt được bảo quản tốt đến mức ban đầu các nhà chức trách Áo cho rằng đây là một người leo núi hiện đại. Tuy nhiên, quá trình phân tích hé lộ, người đàn ông chết cách đây khoảng 5.300 năm. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện những vết thương chứng tỏ người đàn ông đã bị giết.
Nhà khảo cổ người Áo Konrad Spindler công bố một giả thuyết giải thích lý do hài cốt Ötzi tồn tại lâu như vậy. Ông cho rằng thi thể được đông khô rồi bọc trong lớp băng bên dưới sông băng, sau đó được bảo quản lạnh suốt hàng nghìn năm. Hài cốt Ötzi chỉ lộ ra khi sự ấm lên do biến đổi khí hậu làm tan băng. Chuỗi sự kiện này đồng nghĩa trải nghiệm của Ötzi là độc nhất và gần như không thể tìm thấy những xác ướp khác như vậy.
Trong nghiên cứu mới, nhóm nhà khoa học không đồng tình với đa số các phần trong lý thuyết của Spindler. Ban đầu, sự hiện diện của những quả mận gai gần hài cốt Ötzi dẫn đến kết luận rằng người này chết vào cuối hè, nhưng phấn hoa được tìm thấy trong ruột sau đó cho thấy, có thể người này chết vào mùa xuân. Như vậy, hài cốt bị phơi bày suốt mùa hè, không phải đóng băng ngay sau khi chết.
Ngoài ra, nghiên cứu về cảnh quan cho thấy Ötzi không được sông băng bao phủ ngay, đồng nghĩa hài cốt đã nhiều lần tan băng và lộ ra. Họ cũng tìm ra bằng chứng cho thấy Ötzi bị ngâm trong nước nhiều lần. Sông băng có thể mới xuất hiện cách đây khoảng 3.800 năm. Từ đó, nhóm nghiên cứu cũng cho rằng có thể các vũ khí và công cụ của Ötzi bị hư hại do các yếu tố môi trường, không phải do cuộc chiến với kẻ thù chưa xác định.
Các nhà khoa học cũng tìm thấy bằng chứng cho thấy Ötzi không chết tại nơi hài cốt được phát hiện lần đầu. Thay vào đó, hài cốt được vận chuyển xuống núi do các quá trình tự nhiên. Nhóm nghiên cứu kết luận, vì hài cốt Ötzi tồn tại lâu do các điều kiện phổ biến, nhiều khả năng họ sẽ phát hiện những hài cốt khác tương tự khi môi trường tiếp tục ấm lên do biến đổi khí hậu.
Thu Thảo (Theo Phys)
